onderzoeksdossier geschiedenis bovenbouw havo/vwo
Inleiding
Sappemeer, in de zeventiende en achttiende eeuw een gemeente van turfgravers en schippersvolk, in de negentiende en twintigste eeuw aangevuld met en vervangen door industrie- en tuinbouwarbeiders . In de eerste twintig jaar van de twintigste eeuw schommelt de bevolking van Sappemeer rond de 6000 inwoners. Er wonen relatief veel arbeiders en Sappemeer staat politiek bekend als een rode gemeente; een gemeente met veel socialisten (en ook anarchisten).
De arbeiders in Sappemeer verrichten veelal zwaar en eentonig werk. De eentonigheid van het werk wordt versterkt als ook Groningen vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw industrialiseert. Door de komst van (nieuwe) fabrieken wordt de sociale klasse van arbeiders steeds groter. Veel arbeiders verdienen weinig en de leefomstandigheden zijn moeizaam en zwaar. Een uitweg voor veel arbeiders is de drank. De mogelijkheden voor vermaak zijn beperkt en er is gebrek aan perspectief. De drank - die dichtbij en vrij verkrijgbaar is - trekt veel mannen aan die de realiteit willen ontvluchten.
In dit onderzoeksdossier zoom je in op de situatie in Sappemeer rond 1920. Het gemeentebestuur en verschillende verenigingen maken zich op dat moment grote zorgen over het drankgebruik in de gemeente. Volgens sommige politici en inwoners is er sprake van buitensporig drankmisbruik. Dat moet een halt worden toegeroepen.
Maar is het wel terecht dat er zoveel ophef is over het drankgebruik in Sappemeer? Een uitgebreid onderzoek in het gemeentelijk archief van Sappemeer kan uitsluitsel bieden.
Opdracht
Er zijn drie visies op de mate van drankgebruik in Sappemeer rond 1920. Door het doen van bronnenonderzoek bepalen jullie welke visie het beste te verdedigen is.
Jullie krijgen in drie ronden bronnen aangeboden. Aan het einde van elke ronde maken jullie een voorlopige keuze voor de verdediging van één van de drie visies. Na de derde ronde maken jullie een definitieve keuze voor één van de drie visies. De keuze voor één van de drie visies is schriftelijk beargumenteerd en wordt op validiteit en betrouwbaarheid beoordeeld.
Bestudeer nu eerst de drie visies. Die staan hieronder weergegeven.
Als je de visies hebt gelezen, start je met het maken van opdrachten. Klik op de knop 'opdrachten ronde 1 ' bovenaan deze pagina om te beginnen.
Visies
Het alcoholprobleem in Sappemeer wijkt rond 1920 niet af van het landelijke beeld. Oorzaken en gevolgen van overmatig drankgebruik zijn vergelijkbaar met die in andere gemeenten. De drankbestrijding verloopt via particulier initiatief.
Visie 2
Het alcoholprobleem in Sappemeer is rond 1920 ernstig. De economische signatuur van de gemeente draagt voor een groot deel bij aan de drankproblematiek in de gemeente. De drankbestrijding vindt plaats door particulier initiatief en ingrijpen van de lokale overheid .
In Sappemeer is rond 1920 geen sprake van een algemeen drankprobleem. Het wordt weliswaar als zodanig benoemd, maar dit is slechts een uitvergroting van drankmisbruik op beperkte schaal. De bestrijding verloopt via particulier initiatief, dat maar is achterhaald.