Casus drankgebruik in Sappemeer

Inleiding

Sappemeer, een gemeente van turfgravers en schippersvolk in de zeventiende en achttiende eeuw, aangevuld met en vervangen door industrie- en tuinbouwarbeiders in de negentiende en twintigste eeuw. In de eerste twintig jaar van de twintigste eeuw schommelt de bevolking van Sappemeer rond de 6000 inwoners. Er wonen relatief veel arbeiders en Sappemeer staat bekend als een rode gemeente; een gemeente met veel socialisten (en ook anarchisten). De arbeiders verrichten veelal zwaar en eentonig werk. De eentonigheid van het werk wordt versterkt als ook Groningen vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw industrialiseert. Door de komst van (nieuwe) fabrieken wordt de sociale klasse van arbeiders steeds groter. Veel arbeiders verdienen weinig en de leefomstandigheden zijn moeizaam en zwaar. Een uitweg voor veel arbeiders is de drank. De mogelijkheden voor vermaak zijn beperkt, er is gebrek aan perspectief en door werkeloosheid zoeken met name veel mannen in de drank een mogelijkheid om de realiteit te ontvluchten.

In dit onderzoeksdossier zoomen we in op de periode rond 1920 in Sappemeer, als het gemeentebestuur en particuliere partijen zich grote zorgen maken om het drankgebruik in de gemeente. Volgens sommigen is er zelfs sprake van buitensporig drankmisbruik. Dat moet een halt worden toegeroepen.  

 

​

Vakinhoudelijk doel

Het toetsen van drie historische visies op alcoholgebruik in de gemeente Sappemeer in de eerste helft van de twintigste eeuw.

 

​

Overige vakdidactische en didactische en pedagogische doelstellingen

​

Het doel is dat jij na het uitvoeren van de opdrachten in dit onderzoeksdossier weet

• wat de maatschappelijke gevolgen waren van de industrialisering in Groningen

• op welke manier je een visie op een klein deel van de geschiedenis kunt beargumenteren

• op welke manier je een visie op een klein deel van de geschiedenis kunt weerleggen met argumenten    

 

Het doel is dat jij na het uitvoeren van de opdrachten in dit onderzoeksdossier beseft

• waarom drank een grote aantrekkingskracht uitoefent op mensen

• dat onder historici over allerhande historische thema´s verschillende visies bestaan en je de geschiedenis nooit als een vaststaand gegeven moet beschouwen.  

• dat de discussie over drankgebruik en drankmisbruik iets van alle tijden is

 

Het doel is dat jij na het uitvoeren van de opdrachten in dit onderzoeksdossier vaardiger geworden bent

• in het selecteren van de juiste gegevens uit bronmateriaal van diverse aard

• in het maken van een afweging een historische visie te ondersteunen, dan wel weerleggen

 

​

Verband onderzoeksdossier en kenmerkende aspecten

1. In de sociale kwestie is het hete hangijzer wie de kwestie aanpakt: de particulier of de overheid. In de drankbestrijding in Sappemeer speelt deze discussie openlijk. Leerlingen onderzoeken op welke wijze de bestrijding is georganiseerd.

2. Leerlingen gaan op zoek naar de oorzaken van overmatig drankgebruik. Hierbij wordt ook gekeken naar de gevolgen van de industriële revolutie in Sappemeer (en omstreken).

3. De wijze waarop drankmisbruik bestreden moet worden is vaak politiek gemotiveerd: socialisten denken hier anders over dan confessionelen. Leerlingen onderzoeken welke relatie er bestaat tussen de wijze van bestrijding en de verschillende (politiek-)maatschappelijke stromingen.

​

​

​

​

​

​

​